ปญฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ รูปายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนายตนญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ รูปายตนญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
(ก) ยสฺส ยตฺถ รูปายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ รูปายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ รูปายตนญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ ธมฺมายตนญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ รูปายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
ปญฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ รูปายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ธมฺมายตนญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ รูปายตนญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ (รูปายตนมูลกํ)
[198] (ก) ยสฺส ยตฺถ มนายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถ , โน จ เตสํ ตตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนายตนญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ ธมฺมายตนญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มนายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ธมฺมายตนํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนายตนํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ธมฺมายตนญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ มนายตนญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
นิโรธวาโรฯ
2. ปวตฺติ 3. อุปฺปาทนิโรธวาโร
(1) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
[199] (ก) ยสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตายตนํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
(ข) ยสฺส วา ปน โสตายตนํ นิรุชฺฌติ ตสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
ยสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานายตนํ…เป.… รูปายตนํ… มนายตนํ… ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌติ ตสฺส จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชตีติ? โน …เป.…ฯ
[200] (ก) ยสฺส มนายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มนายตนํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
(ข) อนุโลมโอกาโส
[201] ยตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ…เป.… (ยตฺถกํ โนติ น กาตพฺพํ, ยตฺถกํ อิตเรสํ ยตฺถกานํ สทิสํ กาตพฺพํ, ยตฺถกํ ตีสุปิ วาเรสุ สทิสํ)ฯ
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
[202] ยสฺส ยตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตายตนํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตายตนํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชตีติ? โน …เป.…ฯ
[203] (ก) ยสฺส ยตฺถ มนายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ธมฺมายตนํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มนายตนํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
[204] (ก) ยสฺส จกฺขายตนํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตายตนํ น นิรุชฺฌตีติ?
สโสตกานํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขายตนํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสตายตนํ น นิรุชฺฌติฯ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ อโสตกานํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขายตนญฺจ นุปฺปชฺชติ โสตายตนญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน โสตายตนํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส จกฺขายตนํ นุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตายตนํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ จกฺขายตนํ นุปฺปชฺชติฯ อโสตกานํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตายตนญฺจ น นิรุชฺฌติ จกฺขายตนญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
